Wist je dat niet alle hoogsensitieve mensen hetzelfde zijn? Ongeveer 70% van de HSP vermijdt liever prikkels en houdt van rust. De overige 30% is anders. Deze groep zoekt juist naar prikkels die hen uitdagen, blij maken of een gevoel van voldoening en zingeving geven. Zij worden ook wel hoogsensitieve High Sensation Seekers (HSP/HSS) genoemd. Je kunt je misschien voorstellen dat beide groepen hoogsensitieve mensen ook andere stressklachten kunnen ervaren en dus een andere oplossing nodig hebben.

De grote vraag: overprikkeling of onderprikkeling

Het ligt voor de hand dat als je het liefste veel prikkels uit de weg gaat (een HSP), een regelmatig teveel aan prikkels tot behoorlijke stressklachten kan leiden. Tenminste als je tussendoor niet voldoende tijd neemt om te ontspannen om te herstellen van al die prikkels. Je bent dan  overprikkeld. Je brein krijgt meer informatie en prikkels te verwerken dan het aan kan. Je gaat slechter slapen, raakt steeds vermoeider, krijgt een kort lontje en zit steeds minder lekker in je vel.

Zoek je juist graag ook nieuwe uitdagingen op, voel je je snel verveeld en ga je niet zo goed op routine (een HSP/HSS), dan kan dát juist stress bij je veroorzaken. In feite ben je dan niet óverprikkeld, maar ónderprikkeld. Je brein heeft te weinig te doen. Je wordt een soort van sloom, bent niet vooruit te branden, voelt je lusteloos en gedemotiveerd, en hebt nergens meer zin in. En hoe minder je doet, hoe sterker dat gevoel wordt.

Burn-out of juist bore-out

Je kunt je voorstellen dat beide situaties niet alleen tot stressklachten kunnen leiden, maar uiteindelijk ook tot chronische stress. Je krijgt dan lange tijd te veel of te weinig prikkels binnen. De eerste situatie kan leiden tot een burn-out, de tweede juist tot een bore-out.

Ook een combinatie van beide is mogelijk. Misschien heb je het in je privéleven heel erg druk, maar verveel je je mateloos op je werk. Ik kom nogal eens tegen dat jonge moeders kiezen voor een baan die wat minder uitdaging vraagt als ze nog jonge kinderen hebben. Dat lijkt dan wel lekker, maar na verloop gaan ze zich stierlijk vervelen. Niet altijd hebben ze in de gaten dat ze dan juist toe zijn aan een baan of functie-inhoud die ze meer uitdaagt. Ook kan een nieuwe opleiding, cursus of hobby weer nieuwe prikkels geven, naast het dagelijkse werk en drukke – maar soms ook saaie - gezinsleven.

Balanceren tussen rust en activiteit

Zowel een burn-out als bore-out gaat gepaard met grote fysieke vermoeidheid. Chronische stress is allereerst een lichamelijk probleem. Je stresssysteem is helemaal ontregeld. In beide gevallen moet je daar dan ook eerst mee aan de slag, door fysiek uit te rusten. Dat wil zeggen veel slapen, rust en ontspanning nemen. Zodat je batterij kan opladen en je fysiek weer in staat bent om leuke dingen te doen. Dat kost tijd.

In mijn praktijk zie ik vaak dat een HSP/HSS dan al snel onrustig wordt. Ze willen wat omhanden hebben, iets dóen. Het gevoel van verveling en sleur slaat toe als ze alleen maar thuis zitten. En dan breekt een fase aan waarin ze heel goed moeten blijven voelen of ze echt genoeg energie hebben om iets leuks te doen of dat ze dat doen vanuit de adrenaline. Dat geeft je namelijk wel een gevoel van energie, maar is juist een teken dat je stresssysteem nog (of weer) overactief is. En dat staat juist je herstel in de weg.

Zowel tijdens een burn-out als bore-out moet je stresssysteem tot rust gebracht worden. Alle stresshormonen moeten weer dalen tot een aanvaardbaar niveau. Dat lukt alleen als er voldoende slaap en rust is. Het is voor veel mensen moeilijk te herkennen wat energie is en wat adrenaline. Je kunt het herkennen aan een soort hypergevoel. Je bent opeens veel en druk aan het praten en gebaren, je doet druk en onrustig, je drentelt steeds heen en weer en kunt niet stil zitten, je kunt je niet ontspannen, je bent met allerlei klusjes bezig, je voelt je hyperalert. Herken die signalen bij jezelf!

Omgaan met stressklachten bij HSP en HSS

In het proces van herstel is het  belangrijk om je bewust te zijn van de specifieke kenmerken van stress bij hoogsensitieve mensen. Niet alleen het signaleren van overprikkeling of onderprikkeling, maar ook onderzoeken wat de oorzaken hiervan zijn. Vaak heeft dat te maken met perfectionisme, faalangst, weinig zelfvertrouwen of een laag zelfbeeld. Chronische angst en piekeren zijn belangrijke stressoren die aangepakt moeten worden.

Je hebt een helpende strategie nodig die jou niet alleen weer beter maakt, maar die je ook helpt te voorkomen dat je opnieuw in je valkuilen als HSP of HSP/HSS stapt. Zodat je weer volop energie hebt om te kunnen genieten van je leven, zonder die voortdurende angst en stress te ervaren.

Als je zoekt naar begeleiding om stressklachten bij HSP en HSS aan te pakken, dan sta ik graag voor je klaar. Neem gerust contact met me op voor meer informatie of om een vrijblijvend kennismakingsgesprek te plannen. Doe meteen de gratis Stress-check om te zien hoe serieus jouw stressklachten zijn.Gratis kennismakingsgesprek