Ben jij ook een HSP’er die overstroomt van liefde en zorgzaamheid voor de mensen in je omgeving? En hoe lief ben jij eigenlijk voor jezelf?

De eerste keer dat ik merkte dat ik hier moeite mee had, was tijdens een zogenaamde mettameditatie. Tijdens de laatste les van de 8-weekse mindfulnesstraining die ik zelf destijds volgde sprak de meditatieleraar over ‘metta’. Metta is een woord in het Pali (de taal van de Boeddha) en betekent in het Nederlands zoiets als ‘liefdevolle vriendelijkheid’. We werden tijdens deze meditatie uitgenodigd om een hand op ons hart te leggen om onszelf iets vriendelijks toe te wensen. En hoezeer ik ook mijn best deed, mijn-best-doen is een hardnekkige eigenschap van me – het lukte me niet. Ik kreeg het niet voor elkaar om mijn hand op te tillen, op mijn hartstreek te leggen en mezelf ook nog iets vriendelijks toe te wensen.

Datzelfde ervaarde ik ook toen ik de opleiding voor mindfulnesstrainer ging doen. Glurend door mijn oogharen zag ik dat mijn medestudenten onmiddellijk hun hand op hun hart of buik legden, soms al voordat ze ertoe uitgenodigd werden, en ik voelde alleen maar weerstand en schaamte. En ook verdriet, want wat was er met mij aan de hand dat ik iets wat zo simpel leek niet kon?

Daar waar je weerstand ervaart, zit je groei. Dus ik ging me verdiepen in zelfcompassie en volgde een compassietraining. Ik ontdekte daar dat er niets mis is met jezelf het beste wensen. Om jezelf eens op de eerste plaats te zetten. Ik ontdekte dat juist milder en vriendelijker voor jezelf zijn ervoor zorgt dat je eigen energiebron zich vult. En vanuit een gevulde bron kun je weggeven. Dat lukt niet als die bron leeg is. Dat lukt niet als we altijd eerst aan een ander denken en pas in de allerlaatste plaats aan onszelf. Ik zie het veel bij de HSP’ers in mijn praktijk, vandaar ook mijn vraag aan jou.

Ik leerde naar mezelf te kijken met zachte ogen. Zoals ik ook gewend ben naar anderen te kijken. Want is het niet herkenbaar dat we tegen onze vriendinnen zeggen dat ze even rustig aan moeten doen of dat het oké is dat ze moeten huilen, maar dat we tegen onszelf bijna onmenselijk streng en hard kunnen zijn?

Kristin Neff schrijft fijne boeken over zelfcompassie. In haar meest recente boek ‘Krachtige zelfcompassie’ maakt ze onderscheid tussen zachte en krachtige zelfcompassie.

Met zachte zelfcompassie bedoelt ze dat we onszelf vriendelijke aandacht en zorg geven in plaats van onszelf af te breken met zelfkritiek. We troosten en kalmeren onszelf, net zoals we dat bij een kind of vriend(in) zouden doen.

Krachtige zelfcompassie gaat over onszelf geven wat we werkelijk nodig hebben - mentaal, emotioneel, lichamelijk en spiritueel - zonder onze behoeften ondergeschikt te maken aan die van anderen, zodat we authentiek en tevreden kunnen zijn. We komen in actie om onszelf te beschermen, voorzien in onze (basis)behoeften en motiveren onszelf om ons lijden te verlichten. Het betekent ook dat we grenzen stellen en ‘nee’ zeggen tegen anderen die ons pijn doen. Of ‘nee’ zeggen tegen ons eigen schadelijke gedrag, zodat we veilig en gezond kunnen zijn.

Vriendelijk maar stevig je grenzen bewaken kan bijvoorbeeld nodig zijn wanneer je veel klaar staat voor een ander en daarin jezelf dreigt weg te geven. Dit kan gebeuren in de zorg voor je kinderen, ouders of tijdens je werk. Veel mensen die werken in de zorg of in het onderwijs kiezen hier aanvankelijk voor: altijd klaarstaan. Dienend zijn, zichzelf wegcijferen. Aan de ene kant een mooie eigenschap die voldoening geeft, maar het kan ook te belastend en zelfs ziekmakend worden. De term ‘compassieburn-out’ klinkt steeds vaker, bijvoorbeeld onder zorgverleners die zichzelf helemaal leeg hebben gegeven. Je kunt jezelf afvragen of andere mensen echt meer waard zijn dan jijzelf. Nee, je hebt evenveel bestaansrecht!

Je kunt leren zien wat je nodig hebt: zachte compassie of juist in actie komen en grenzen stellen. Kortom, leren jezelf te geven wat je nodig hebt. Leren hoe je beter voor jezelf zorgt, jezelf beschermt, je grenzen stelt en in je eigen behoeften voorziet.

Laten we deze Valentijnsdag en de dagen erna dus vooral wat liever voor onszelf zijn. Met die liefde voor een ander zit het vast wel goed.

Download gratis mettameditatie

Wil je oefenen met zelfcompassie? Download hieronder gratis mijn mettameditatie.